کاربرد سیستم های پشتیبان تصمیم در کاهش خسارات سیل

سیل از زیان بارترین انواع بلایای طبیعی در ایران و دیگر بخش های جهان هستند که سالانه تلفات جانی و خسارات مالی زیادی به اراضی و تأسیسات حاشیه رودخانه ها وارد می کند. طبق گزارش وزیر نیرو در کنفراس ملی مدیریت سیلاب های شهری (تهران، 1389)، میزان خسارات ناشی از سیل در ایران سالانه بطور متوسط افزون بر 1500 میلیارد ریال می باشد. با کاهش اثرات مخرب سیل، تلفات جانی و خسارات مالی را می توان تا حد قابل قبولی کم نمود. اقدامات کنترل سیل به دو گروه اقدامات سازه ای و غیرسازه ای قابل تقسیم است. در حالت کلی کنترل کامل یا مدیریت خسارت سیل، همیشه از طریق اقدامات سازه ای بدلیل محدودیت های اقتصادی، تکنولوژیکی، محیط زیستی و اجتماعی عملی نمی باشد. بنابراین غالباً اقدامات غیرسازه ای مانند پیش بینی و هشدار سیل جهت اتخاذ بهترین تصمیمات و انتخاب راه های مناسب برای مقابله با سیلاب نقش مهمی را در کاهش تلفات بازی می کنند، بخصوص در مواقعی که اقدامات سازه ای بسرعت قابل اجرا نباشد. در حالی که برنامه ریزی، طراحی، اجرا و بهره برداری در اکثر اقدامات سازه ای می تواند با استفاده از مکانیزم های معین انجام شود اقدامات غیرسازه ای مخصوصاً پیش بینی و هشدار سیل پیچیده بوده و تعریف مشخصی ندارند. پر واضح است که وجود خطای انسانی در این میان می تواند نقش مهمی در کاهش اعتبار تصمیمات اخذ شده داشته باشد. از اینرو اتخاذ تصمیمات مناسب نیازمند پشتیبانی این تصمیمات توسط نتایج حاصل از مدل های ریاضی و اتکا آنها بر روش های مدلسازی می باشد. چنین تصمیماتی از آغاز تا پایان، می تواند با استفاده از سیستم های پشتیبان تصمیم (dss) انجام گیرد. در سالهای اخیر با پیشرفت علم کامپیوتر و گسترش فناوری اطلاعات در حوزه های مرتبط با علوم آب، این تمایل در محققین بوجود آمده که اتخاذ چنین تصمیماتی را بطور مکانیزه و خودکار انجام دهند. در تحقیق حاضر یک سیستم پشتیبان تصمیم با استفاده از برنامه mike flood watch، برای پیش بینی و هشدار سیل و درنتیجه کاهش خسارات جانی و مالی در حوضه ی چم نظام رودخانه ی مارون بهبهان طراحی شده است.